Wydatki na mieszkanie są kosztem firmy …

Głośny problem podniesiony w ostatnim czasie przez niektóre media został już w 2017 roku ostatecznie rozwiązany na korzyść przedsiębiorców. Stanowisko ministerstwa finansów, podparte wydaną wówczas interpretacją, rozwiewa bowiem wszelkie wątpliwości w tym temacie.

Przypomnijmy, że problem dotyczył drobnych przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w prywatnym mieszkaniu lub domu. Bardzo często osoby takie wykorzystują na cele działalności jedynie część powierzchni domu lub mieszkania. W takim przypadku przedsiębiorca ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu nie tylko koszty bezpośrednio związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (zakup towarów, telefony, paliwo), ale również koszty pośrednie, związane z utrzymaniem i eksploatacją mieszkania lub domu (np. czynsz, opłaty za prąd, gaz czy wodę).

Wydatki takie stanowią koszty uzyskania przychodu proporcjonalnie do powierzchni mieszkania wykorzystywanej dla celów działalności gospodarczej. Przykładowo, jeżeli do celów działalności gospodarczej wykorzystujemy 20% powierzchni mieszkania, to do kosztów uzyskania przychodów mamy prawo zaliczyć 20% wydatków ponoszonych na jego utrzymanie.

Na podobnej zasadzie, osoba prowadząca działalność gospodarczą w domu ma możliwość zaliczenia do kosztów firmy odpisów amortyzacyjnych od prywatnej nieruchomości czy też odsetek od prywatnego kredytu mieszkaniowego.

Problem podniesiony ponownie w ostatnim czasie związany był ze stanowiskiem niektórych organów skarbowych, które kwestionowały zasadność zaliczenia takich wydatków w koszty firmy, w sytuacji gdy na cele działalności nie zostało wydzielone osobne pomieszczenie.

Często bowiem zdarza się, że przedsiębiorca nie potrzebuje całkowicie wyodrębnionego na biuro pokoju, aby we własnym domu prowadzić działalność gospodarczą. W sytuacjach takich, przedsiębiorcy wystarcza więc, gdy usiądzie z komputerem w pokoju, który na co dzień wykorzystywany jest również w celach mieszkalnych.

Zdanie wyrażone w przeszłości przez niektórych urzędników skarbowych wskazywało na to, że sytuacja taka blokuje możliwość zaliczenia wydatków związanych z lokalem w koszty prowadzonej działalności. Stali oni bowiem na stanowisku, iż podstawą do zaliczenia takich kosztów jest wyodrębnienie na cele działalności gospodarczej całkowicie oddzielnego pomieszczenia, z przeznaczeniem wyłącznie na cele firmowe.

To stanowisko uznane zostało przez niektóre media jako pewnik, który powtarzany odpowiednio często, wywołał spore zaniepokojenie wśród tysięcy polskich przedsiębiorców, którzy od lat w ten właśnie sposób rozliczali koszty związane z prowadzoną w domu działalnością.

Kres tym medialnym doniesieniom zadaje jednak opublikowana już w 2017 roku odpowiedź Ministerstwa Finansów na wystosowaną w tej sprawie interpelację poselską, jak również treść interpretacji podatkowej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W odpowiedzi na interpelację poselską nr 16957, ministerstwo wyjaśniło w sposób jednoznaczny, iż:

„Przepisy ustawy PIT nie uzależniają możliwości zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodów od wyodrębnienia – w dosłownym (fizycznym) sensie – pomieszczenia, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Podatnik powinien określić w jakiej części (jakim zakresie) lokal mieszkalny faktycznie służy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i wówczas może w odpowiedniej części zaliczyć poniesione wydatki do kosztów podatkowych.”

Pełna treść odpowiedzi na interpelację dostępna jest tutaj.

Co więcej, wkrótce po udzieleniu odpowiedzi przez ministerstwo, interpretację podatkową w tej sprawie wydał również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Interpretacja ta w sposób jednoznaczny potwierdza stanowisko Ministra Finansów, precyzując iż:

„Ustawa nie warunkuje możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków poniesionych na czynsz czy media od wyodrębnienia pomieszczenia, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Jeżeli zatem takie wydatki pozostają w związku z uzyskanym przychodem lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu, to w takim zakresie wydatki te będą kwalifikowały się do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.”

Pełna treść interpretacji dostępna jest tutaj.

Jednocześnie, warto również przypomnieć, iż osoba, która prowadzi działalność gospodarczą w domu i nie wyodrębniła osobnego pomieszczenia na cele tej działalności, znajduje się w korzystniejszej sytuacji z punktu widzenia podatku od nieruchomości.

Wysokość podatku od nieruchomości zależy bowiem od tego, na jakie cele zajęta jest dana powierzchnia. Jeżeli pomieszczenie zajęte jest do celów prowadzenia działalności gospodarczej, to stawka podatku od nieruchomości jest znacznie wyższa niż w przypadku powierzchni wykorzystywanej na cele mieszkalne. Ta różnica w wysokości stawek podatku może być nawet 30-krotna.

Zgodnie ze stanowiskiem organów skarbowych, sądów, jak również samego ministerstwa finansów, wyższa stawka podatku od nieruchomości (właściwa dla powierzchni firmowej) ma zastosowanie tylko wtedy, gdy dana powierzchnia jest zajęta wyłącznie na cele prowadzenia działalności gospodarczej. Wyższa stawka nie ma jednak zastosowania w przypadku, gdy dana powierzchnia wykorzystywana jest zarówno do celów firmowych, jak i do celów mieszkalnych. W przypadku więc, gdy przedsiębiorca nie wyodrębnił na cele firmowe osobnego pomieszczenia i jest ono wykorzystywane również w celach mieszkalnych, do powierzchni takiej zastosowanie będzie miała niższa stawka podatku właściwa dla powierzchni mieszkalnej.

Obecne interpretacje podatkowe wskazują więc nie tylko na to, że przedsiębiorca – który nie wyodrębnił oddzielnego pomieszczenia na biuro – ma prawo do zaliczenia wydatków lokalowych do kosztów firmy. Okazuje się wręcz, że brak odrębnego pomieszczenia – zgodnie z obecnym orzecznictwem – stawia takiego przedsiębiorcę w znacznie lepszej sytuacji podatkowej.